600 milyon dolarlık sahte para krizi
Ali Can POLAT
Son yıllarda sık sık kara para ile gündem olan Türkiye, şimdi de sahte para ile çalkalanıyor. Piyasada tahminlere göre 600 milyon dolar tutarında sahte 50 ve 100 dolar olduğu iddiaları ortalığı karıştırdı. Para sayma makineleri ve bankamatiklerin dahi ayırt edemediği bu paraların dolaşımının artmasıyla döviz büroları ve bankalar 50 ve 100 dolarlık banknotların alımlarını durdurdu. Piyasalardaki sahte dolar duyumlarını araştırmak için İstanbul’da döviz piyasasının kalbinin attığı Kapalıçarşı’daydık. Çarşı esnafından Hüseyin Çilrin, yaşanan tedirginliği şu sözlerle aktardı: “Şu an 50 doları hiç almıyoruz. 100 dolarda ise eski dediğimiz beyaz 100 doları almıyoruz. Son 20 gündür, piyasada büyük bir sahte para stoku dolaşıyor. Makinelere güncelleme yaptık ama yine de yetmedi, yeni güncellemeler bekliyoruz” dedi. Bir diğer esnaf Mehmet T. ise, “Bu olay daha uzun sürecek gibi. Döviz alışverişi tamamen durdu çünkü adam 500 bin dolar getiriyor. Bunun içinde sadece 50 ve 100’lük banknotları almayınca adam doğal olarak tüm parayı satmaktan vazgeçiyor. Çarşı boş herkes tedirginlikle bekliyor” diye konuştu.
BİRÇOK ŞEHRE YAYILDI
Döviz bürolarının çatı kuruluşlarından Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER), Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, konuyla ilgili Bankacılık Düzenleme Ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Hazine Bakanlığı ile görüşmede olduklarını söyledi. Piyasada 600 milyon dolar tutarında bir sahte para olduğu duyumları aldıklarını söyleyen Ünver, “İstanbul ile sınırlı değil birçok ile yayıldı. Biz para sayma makinelerimizi güncelledik ama yeterli olmadı. Bu makineler ithal olduğu için güncellemeleri de yurt dışından bekliyoruz” diye konuştu.
Yatırım yapmak isteyen vatandaşların sahte döviz korkusuyla altına yöneldiğini söyleyen döviz büroları esnafı, “Bu yüzden altın fiyatları arttı” dedi.
“Döviz bürolarının kapısından çevriliyoruz”
– TÜYEMDER Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, “Bankalar kendi sattığı doları geri almıyor, vatandaşı mağdur ediyorlar. Bankalar burada inisiyatif almalı” dedi. Esnaf Cengiz S. de şunları söyledi: “Bankalar alımı durdurdu şu an, ama bu para piyasaya girdi yapacak bir şey yok. Çok çok 1 ay daha bekler sonra yeniden almaya başlarlar artık geçmiş olsun.” Dövizini satmak isteyen vatandaşlar da telaş içinde. Döviz bürolarının kapısından çevrilen vatandaşlardan Serdar Yağmur, “Elden çıkarmak için değil, ihtiyacımız olduğu için satmak istiyoruz. Zaten çok bir para da değil ama sabahtan beri sata- madık, ihtiyacımızı göremiyoruz. Mecbur bekleyeceğiz” dedi.
“50-100 DOLARLIK BANKNOT ALIMI YAPILMAMAKTADIR”
Kapalıçarşı’da adeta ölüm sessizliği ve tedirginlik hakim. Çarşı esnafı bu tedirginlikle döviz trafiğini durdurmuş ve işletmelerine de “50-100 dolarlık banknot alımı yapılmamaktadır” yazısı asmış durumda.